Опрос
Юртимизда юз берган июнь воқеасига бу йил 5 йил тўлди. Мана шу вақт давомида ватандошларимиз тинчлик ва дўстликнинг қанчалик муҳим эканини кун сайин ҳис қилиб боришди. Лекин, вақти-вақти билан турли миш-мишларни туғиб турувчилар ҳам йўқ эмас. Бундан буён юртимизда миллатлар аро низолар, келишмовчиликларни бартараф этиш учун фуқаролар нима қилишлари мумкин? Бу борада айрим Ўш шаҳри яшовчиларининг фикрини ўрганишга ҳаракат қилдик:
Матлюбахон Юлдашева
Мен одамларга ўхшаб уни ёки буни қилдим дея олмайман. Мен келажакда шундай воқеалар такрорланмаслиги учун энг аввало ўзимда кекни йўқотдим. Бу ҳам жасорат. Бундан ташқари келажакка ишонч ва яхши ният билан қарай бошладим.
Гаухар Тасмаева
Бу воқеаларни такрорланмаслигини истаганлар бу кунларни унутиши керак. Одатдагидек яшаши, турли миш-миш ва провакацияларга қулоқ солмаслиги лозим. Бу воқеани унутиш керак. Бу қандайдир кучлар билан бўлди дедик, шу бўйича қолгани яхши. Биз бир-биримизсиз истиқомат қилишимиз мумкин эмаслигини тушундик. Мен унутдим, келажакда такрорланмаслигига ишонаман.
Хайрулло Жалолов
Икки халқни бир-бири билан яраштириш йўлида кўп ишлар қилдик. Ҳозир ҳам бу ишларни давом эттирмоқдамиз. Биз-ку улғайиб қолдик. Энди фарзандларимиз, набираларимиз миллатчилик руҳида улғаймаслиги учун уларга турли миллат эртакларидан ўқиб, уларнинг қаҳрамонларидан мисол келтириб бераман. Мен биламанки, келажакда ҳар қандай учинчи бўладими, тўртинчи кучлар бўладими, ҳеч қандай таъсирини ўтказа олмайди. Улар биз кўрган кунларни кўрмайди.
Эламан Жоомартов
Мен ўзим энг аввало инсон билан муомала қилишни, қандай ҳамжиҳатликда яшаш ҳақидаги психологик китобларни кўп ўқиб, ўргандим. Турли миллатлардан дўстлар орттириб, уларнинг урф-одати ва ўзига ҳосликлари билан танишдим. Мен ўйлайман бир-бирини тўғри тушунган ерда бундай воқеалар бошқа такрорланмайди.
Иқбол Исақов
Мен кўпроқ интеграция майдонларни яратиш тарафдориман. Мисол учун, ўзимнинг хиссам қўшилган Аравон футболь Лигасини ва бу ерда ташкил қилинган кечки бозорни айтиб ўтишим мумкин. Узоқ муддатли интеграция яъни турли миллат вакилларининг биргаликда ишлаш имкониятларини тузиш керак. Лекин, айтайлик икки миллат вакилларининг ҳам интилган мақсади ёки манфаатлари бир бўлиш керак. Мисол, бозорда иккисининг ҳам мақсади пул топиш. Лигамизда эса мақсат футбол ўйнаш эмас, балким ютиш бўлгани учун низолар чиқиб кетган ва биз уни тўхтатганмиз.
Жилдиз Орозматова
Ҳар бир одам бировларни гапига ишонмаслик керак. Аввалдан қўшни бўлиб истиқомат қилаётганлар бундан кейин ҳам шундай яшайди. Мен аввало турли миш-мишларга ишонмасликка қарор қилдим.
Шавкат Умаров
Бу воқеалардан кейин биз «Ирет» жамоат жамғармаси билан Халқларни бир бири билан дўстлаштириш деган лойиҳа устида ишладик. Унда 48 нафар одам ишлаб 24 нафари ўзбек яна 24 нафари қирғиз миллатидагилар эди. Биз ўзбек аҳоли истиоқмат қилган жойларда тарғибот ишларини қилсак, қирғиз гуруҳдагилар қирғиз аҳоли истиқомат қилган ерларда аҳоли билан учрашувлар ўтказар эди. Шаҳарда ўқийдиган фарзандларини ўқишдан чиқариб олиб ўзларига яқин атрофдаги мактабларга жойлаётган вақтда биз бу ишлар барчаси ўтканчилигини, келажакда ҳамма нарса ўтиб кетишига ишонтирдик. Давра столлари, учрашувлар ташкил этдик. Ўша вақтда кимдир тўғри қабул қилди, яна кимдир бизни тушунмади. Мана аста секинлик билан орадан беш вақт ўтди. Ҳаммаси ўз изига тушди.
Яна шундай тўполон чиқиб кетиши мумкинми деган савол ҳам пайдо бўлиши мумкин.
Бунга аниқ жавоб бераман. Йўқ, чиқмайди бўлиши ҳам мумкин эмас!!! Ҳар икки халқ ақл билан иш қилсак, ҳеч қачон бундай бўлмайди. 1967-68 йилларда ҳам шундай воқеалар бўлган экан, 1990- йилда бўлди бундан беш йил олдин ҳам шундай воқеаларга рўйҳатга олинди. 20-25 йилда шундай уруш кўраверамизми? Халқларни бир-бирига ёв қараши қачонгача давом этади? Буни ягона чораси бор. Биз фарзандларимизга тўғри тарбия беришимиз керак.
Юртимизда юз берган июнь воқеасига бу йил 5 йил тўлди. Мана шу вақт давомида ватандошларимиз тинчлик ва дўстликнинг қанчалик муҳим эканини кун сайин ҳис қилиб боришди. Лекин, вақти-вақти билан турли миш-мишларни туғиб турувчилар ҳам йўқ эмас. Бундан буён юртимизда миллатлар аро низолар, келишмовчиликларни бартараф этиш учун фуқаролар нима қилишлари мумкин? Бу борада айрим Ўш шаҳри яшовчиларининг фикрини ўрганишга ҳаракат қилдик:
Матлюбахон Юлдашева
Мен одамларга ўхшаб уни ёки буни қилдим дея олмайман. Мен келажакда шундай воқеалар такрорланмаслиги учун энг аввало ўзимда кекни йўқотдим. Бу ҳам жасорат. Бундан ташқари келажакка ишонч ва яхши ният билан қарай бошладим.
Гаухар Тасмаева
Хайрулло Жалолов
Икки халқни бир-бири билан яраштириш йўлида кўп ишлар қилдик. Ҳозир ҳам бу ишларни давом эттирмоқдамиз. Биз-ку улғайиб қолдик. Энди фарзандларимиз, набираларимиз миллатчилик руҳида улғаймаслиги учун уларга турли миллат эртакларидан ўқиб, уларнинг қаҳрамонларидан мисол келтириб бераман. Мен биламанки, келажакда ҳар қандай учинчи бўладими, тўртинчи кучлар бўладими, ҳеч қандай таъсирини ўтказа олмайди. Улар биз кўрган кунларни кўрмайди. Эламан Жоомартов
Мен ўзим энг аввало инсон билан муомала қилишни, қандай ҳамжиҳатликда яшаш ҳақидаги психологик китобларни кўп ўқиб, ўргандим. Турли миллатлардан дўстлар орттириб, уларнинг урф-одати ва ўзига ҳосликлари билан танишдим. Мен ўйлайман бир-бирини тўғри тушунган ерда бундай воқеалар бошқа такрорланмайди.Иқбол Исақов
Мен кўпроқ интеграция майдонларни яратиш тарафдориман. Мисол учун, ўзимнинг хиссам қўшилган Аравон футболь Лигасини ва бу ерда ташкил қилинган кечки бозорни айтиб ўтишим мумкин. Узоқ муддатли интеграция яъни турли миллат вакилларининг биргаликда ишлаш имкониятларини тузиш керак. Лекин, айтайлик икки миллат вакилларининг ҳам интилган мақсади ёки манфаатлари бир бўлиш керак. Мисол, бозорда иккисининг ҳам мақсади пул топиш. Лигамизда эса мақсат футбол ўйнаш эмас, балким ютиш бўлгани учун низолар чиқиб кетган ва биз уни тўхтатганмиз.
Жилдиз Орозматова
Ҳар бир одам бировларни гапига ишонмаслик керак. Аввалдан қўшни бўлиб истиқомат қилаётганлар бундан кейин ҳам шундай яшайди. Мен аввало турли миш-мишларга ишонмасликка қарор қилдим.
Шавкат Умаров
Бу воқеалардан кейин биз «Ирет» жамоат жамғармаси билан Халқларни бир бири билан дўстлаштириш деган лойиҳа устида ишладик. Унда 48 нафар одам ишлаб 24 нафари ўзбек яна 24 нафари қирғиз миллатидагилар эди. Биз ўзбек аҳоли истиоқмат қилган жойларда тарғибот ишларини қилсак, қирғиз гуруҳдагилар қирғиз аҳоли истиқомат қилган ерларда аҳоли билан учрашувлар ўтказар эди. Шаҳарда ўқийдиган фарзандларини ўқишдан чиқариб олиб ўзларига яқин атрофдаги мактабларга жойлаётган вақтда биз бу ишлар барчаси ўтканчилигини, келажакда ҳамма нарса ўтиб кетишига ишонтирдик. Давра столлари, учрашувлар ташкил этдик. Ўша вақтда кимдир тўғри қабул қилди, яна кимдир бизни тушунмади. Мана аста секинлик билан орадан беш вақт ўтди. Ҳаммаси ўз изига тушди.Яна шундай тўполон чиқиб кетиши мумкинми деган савол ҳам пайдо бўлиши мумкин.
Бунга аниқ жавоб бераман. Йўқ, чиқмайди бўлиши ҳам мумкин эмас!!! Ҳар икки халқ ақл билан иш қилсак, ҳеч қачон бундай бўлмайди. 1967-68 йилларда ҳам шундай воқеалар бўлган экан, 1990- йилда бўлди бундан беш йил олдин ҳам шундай воқеаларга рўйҳатга олинди. 20-25 йилда шундай уруш кўраверамизми? Халқларни бир-бирига ёв қараши қачонгача давом этади? Буни ягона чораси бор. Биз фарзандларимизга тўғри тарбия беришимиз керак.